Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, thủ tục đăng ký bào chữa được quy định chi tiết tại Điều 78. Dưới đây là các bước cơ bản:
1. Quyền có người bào chữa:
- Người bị buộc tội (người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo) có quyền tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa.
- Người đại diện hợp pháp của người bị buộc tội cũng có quyền yêu cầu người bào chữa.
2. Người bào chữa:
- Người bào chữa có thể là:
- Luật sư.
- Người đại diện hợp pháp của người bị buộc tội.
- Bào chữa viên nhân dân.
- Trợ giúp viên pháp lý.
3. Thủ tục đăng ký bào chữa:
- Người bào chữa phải đăng ký bào chữa với cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng (Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án).
- Khi đăng ký bào chữa, người bào chữa phải xuất trình các giấy tờ sau:
- Đối với luật sư: Thẻ luật sư và giấy yêu cầu luật sư của người bị buộc tội hoặc người đại diện hợp pháp.
- Đối với người đại diện hợp pháp: Giấy tờ chứng minh tư cách đại diện hợp pháp và giấy tờ tùy thân.
- Đối với Bào chữa viên nhân dân: Văn bản cử bào chữa viên nhân dân của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận.
- Đối với Trợ giúp viên pháp lý, luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý: văn bản cử người thực hiện trợ giúp pháp lý của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý và Thẻ trợ giúp viên pháp lý hoặc Thẻ luật sư.
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng sau khi kiểm tra giấy tờ sẽ cấp giấy chứng nhận người bào chữa.
4. Thời điểm đăng ký bào chữa:
- Người bào chữa có thể đăng ký bào chữa từ khi có quyết định khởi tố bị can.
- Trong trường hợp người bị bắt, người bị tạm giữ thì người bào chữa có thể đăng ký bào chữa từ khi có quyết định tạm giữ.
5. Quyền của người bào chữa:
- Gặp, hỏi người bị buộc tội.
- Có mặt khi lấy lời khai, hỏi cung người bị buộc tội.
- Thu thập, đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật.
- Đọc, ghi chép và sao chụp tài liệu trong hồ sơ vụ án.
- Tham gia tranh luận tại phiên tòa.
- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Lưu ý:
- Việc đăng ký bào chữa là một thủ tục quan trọng để đảm bảo quyền bào chữa của người bị buộc tội.
- Người bị buộc tội nên tìm hiểu kỹ về quyền của mình và lựa chọn người bào chữa phù hợp.
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, Điều 78.
